ZAGRANICZNE JEDNOSTKI KONTROLOWANE CFC – ALGORYTM DECYZYJNY
Poniżej prezentujemy krok po kroku jak przebiega weryfikacja obowiązku zapłaty podatku od CFC (od zagranicznej jednostki kontrolowanej).
KROK 1: Weryfikacja podmiotowa
CZY podatnik to osoba fizyczna podlegająca polskiemu PIT (art. 3 ust. 1)?
├─ NIE → Brak obowiązku podatku od CFC z art. 30f
└─ TAK → Przejdź do KROKU 2
KROK 2: Identyfikacja zagranicznej jednostki
CZY istnieje podmiot spełniający definicję zagranicznej jednostki (ust. 2 pkt 1)?
├─ Brak siedziby, zarządu, rejestracji w Polsce?
├─ Osoba prawna/spółka kapitałowa/jednostka org./trust/fundacja/inne?
├─ NIE → Brak obowiązku podatku CFC
└─ TAK → Przejdź do KROKU 3
KROK 3: Weryfikacja kontroli/powiązań
CZY podatnik z KROK 1 (samodzielnie/z podmiotami powiązanymi/innymi podatnikami PL) ma w odniesieniu do zagranicznej jednostki z KROK 2:
├─ Udział w kapitale? ALBO
├─ Prawa głosu w organach? ALBO
├─ Prawo do uczestnictwa w zysku? ALBO
├─ Kontrolę faktyczną?
├─ NIE → Brak obowiązku podatku CFC
└─ TAK → Przejdź do KROKU 4
KROK 4: Kwalifikacja do kategorii CFC
KROK 4A: Test kategorii 1 (rajów podatkowych)
CZY jednostka ma siedzibę/zarząd/rejestrację w kraju z listy rajów podatkowych?
├─ Art. 23v ust. 2 lub art. 86a § 10 Ordynacji podatkowej
├─ TAK → JEDNOSTKA = CFC KATEGORIA 1
│ ├─ Udział w zysku = 100% (równo między PL podatników)
│ ├─ Przejdź do KROKU 7 (obliczanie podatku)
└─ NIE → Przejdź do KROKU 4B
KROK 4B: Test kategorii 2 (brak wymiany informacji)
CZY z państwem siedziby jednostki Polska/UE ma ratyfikowaną umową
umożliwiającą wymianę informacji podatkowych?
├─ NIE → JEDNOSTKA = CFC KATEGORIA 2
│ ├─ Domniemanie: udział w zysku = 100%
│ ├─ Możliwość obalenia przez wykazanie warunków kat. 3
│ ├─ Przejdź do KROKU 4C (test obalenia)
└─ TAK → Przejdź do KROKU 4C
KROK 4C: Test kategorii 3 (substancja ekonomiczna)
TEST KONTROLI:
CZY podatnik (z powiązanymi/PL podatnikami) ma PONAD 50%:
├─ Udziałów w kapitale? ALBO
├─ Praw głosu? ALBO
├─ Prawa do uczestnictwa w zysku? ALBO
├─ Sprawuje kontrolę faktyczną?
├─ NIE → Przejdź do KROKU 4D
└─ TAK → Kontynuuj test kategorii 3
TEST PRZYCHODÓW PASYWNYCH:
CZY co najmniej 33% przychodów to przychody pasywne?
├─ Dywidendy, zbycie udziałów, wierzytelności
├─ Usługi doradcze/księgowe/prawne/reklamowe/zarządzania
├─ Najem/dzierżawa, odsetki, poręczenia, prawa autorskie
├─ Instrumenty finansowe, działalność finansowa
├─ Transakcje z podmiotami powiązanymi bez wartości dodanej
├─ NIE → Przejdź do KROKU 4D
└─ TAK → Kontynuuj test kategorii 3
TEST PODATKOWY:
CZY faktycznie zapłacony podatek jest niższy o co najmniej 25%
od polskiego CIT (19%)?
├─ Próg: podatek < 14,25%
├─ NIE → Przejdź do KROKU 4D
└─ TAK → JEDNOSTKA = CFC KATEGORIA 3
└─ Przejdź do KROKU 6 (test wyłączeń)
KROK 4D: Test kategorii 4 (holdingowa)
TEST KONTROLI: (jak w kategorii 3)
CZY ponad 50% kontroli?
├─ NIE → Przejdź do KROKU 4E
└─ TAK → Kontynuuj test kategorii 4
TEST PODATKOWY: (jak w kategorii 3)
CZY podatek niższy o co najmniej 25%?
├─ NIE → Przejdź do KROKU 4E
└─ TAK → Kontynuuj test kategorii 4
TEST PRZYCHODÓW:
CZY przychody pasywne < 30% wartości aktywów pasywnych?
├─ NIE → Przejdź do KROKU 4E
└─ TAK → Kontynuuj test kategorii 4
TEST AKTYWÓW:
CZY aktywa pasywne ≥ 50% wszystkich aktywów?
├─ Udziały, nieruchomości, wartości niematerialne, należności od powiązanych
├─ NIE → Przejdź do KROKU 4E
└─ TAK → JEDNOSTKA = CFC KATEGORIA 4
└─ Przejdź do KROKU 6 (test wyłączeń)
KROK 4E: Test kategorii 5 (wzór matematyczny)
TEST KONTROLI: (jak w kategoriach poprzednich)
CZY ponad 50% kontroli?
├─ NIE → Przejdź do KROKU 5 (brak CFC)
└─ TAK → Kontynuuj test kategorii 5
TEST WZORU MATEMATYCZNEGO:
CZY dochód jednostki > (aktywa + koszty zatrudnienia + amortyzacja) × 0,3?
├─ NIE → Przejdź do KROKU 5 (brak CFC)
└─ TAK → Kontynuuj test kategorii 5
TEST LOKALNYCH TRANSAKCJI:
CZY mniej niż 75% przychodów z transakcji z podmiotami niepowiązanymi
w tym samym państwie?
├─ NIE → Przejdź do KROKU 5 (brak CFC)
└─ TAK → Kontynuuj test kategorii 5
TEST PODATKOWY: (jak wcześniej)
CZY podatek niższy o co najmniej 25%?
├─ NIE → Przejdź do KROKU 5 (brak CFC)
└─ TAK → JEDNOSTKA = CFC KATEGORIA 5
└─ Przejdź do KROKU 6 (test wyłączeń)
KROK 5: Brak kwalifikacji do CFC
Jednostka nie spełnia żadnej z kategorii CFC
└─ Brak obowiązku podatku CFC z art. 30f
KROK 6: Test wyłączeń (dla kategorii 3, 4, 5)
CZY jednostka prowadzi istotną rzeczywistą działalność gospodarczą?
├─ Jednostka podlega opodatkowaniu od całości dochodów w UE/EOG?
├─ Ma przedsiębiorstwo (lokal, personel, wyposażenie)?
├─ Struktury mają uzasadnienie ekonomiczne?
├─ Współmierność zasobów do działalności?
├─ Samodzielność funkcji gospodarczych?
├─ Znaczny udział przychodów z rzeczywistej działalności?
├─ TAK → Brak obowiązku podatku CFC (wyłączenie)
└─ NIE → Przejdź do KROKU 7
KROK 7: Obliczanie podatku CFC
KROK 7A: Ustalenie podstawy opodatkowania
- USTAL DOCHÓD JEDNOSTKI:
├─ Kategorie 1,2,3,5: Nadwyżka przychodów nad kosztami (według przepisów PL)
└─ Kategoria 4: 8% wartości aktywów pasywnych
- USTAL PROPORCJĘ OKRESU KONTROLI:
└─ Okres kontroli w roku podatkowym / cały rok podatkowy
- USTAL UDZIAŁ W ZYSKU:
├─ Kategoria 1: Domniemanie 100% (równo między PL podatników)
├─ Kategoria 2: Domniemanie 100% (możliwe obalenie)
└─ Kategorie 3,4,5: Rzeczywisty udział
- OBLICZ PODSTAWĘ:
Podstawa = Dochód × Proporcja okresu × Udział w zysku
- DOKONAJ ODLICZEŃ:
├─ Odlicz dywidendy już opodatkowane w Polsce
├─ Odlicz dochód z zbycia udziałów w CFC
└─ Uwzględnij przeniesienia z lat poprzednich
KROK 7B: Obliczenie podatku
PODATEK CFC = Podstawa opodatkowania × 19%
KROK 7C: Ulgi w podatku
- ODLICZ PODATEK ZAGRANICZNY:
├─ Proporcjonalnie do podstawy opodatkowania
├─ Pod warunkiem wymiany informacji podatkowych
- ODLICZ PODATEK CFC JEDNOSTKI ZALEŻNEJ:
├─ Jeśli jednostka zależna zapłaciła podatek CFC
├─ Ma co najmniej 50% udziału w CFC
├─ Istnieje podstawa wymiany informacji
- PODATEK DO ZAPŁATY = Podatek CFC – Ulgi
KROK 8: Obowiązki formalne
- PROWADZENIE REJESTRÓW:
├─ Kategorie 1,2: Wszystkie jednostki
├─ Kategoria 3: Jednostki spełniające test kontroli
├─ UE/EOG: Tylko pełne CFC
- EWIDENCJA OPERACJI:
├─ Odrębnie od ewidencji rachunkowych
├─ Umożliwiająca ustalenie dochodu i podatku
├─ Termin: przed złożeniem zeznania
- ROZLICZENIE:
├─ W zeznaniu rocznym PIT
├─ Możliwość przeniesienia nadwyżek na 5 lat
KROK 9: Szczególne przypadki
Trusty i fundacje
CZY podatnik jest założycielem/fundatorem podmiotu powierniczego?
├─ TAK → Domniemanie zagranicznej jednostki
│ ├─ Chyba że wykaże definitywne wyzbyte się majątku
│ └─ Udział w zysku = proporcja przekazanego majątku
└─ NIE → Standardowa analiza
Zagraniczne zakłady
CZY podatnik prowadzi działalność przez zagraniczny zakład?
├─ TAK → Stosuje się przepisy CFC odpowiednio
│ ├─ Chyba że dochody uwzględnione w art. 26 lub 30c
└─ NIE → Standardowa analiza
Założyciel i partner zarządzający kancelarii prawnej Skarbiec, uznanej przez Dziennik Gazeta Prawna za jedną z najlepszych firm doradztwa podatkowego w Polsce (2023, 2024). Doradca prawny z 19-letnim doświadczeniem, obsługujący przedsiębiorców z listy Forbesa oraz innowacyjne start-upy. Jeden z najczęściej cytowanych ekspertów w dziedzinie prawa handlowego i podatkowego w polskich mediach, regularnie publikujący w Rzeczpospolitej, Gazecie Wyborczej i Dzienniku Gazecie Prawnej. Autor publikacji „AI Decoding Satoshi Nakamoto. Sztuczna inteligencja na tropie twórcy Bitcoina” oraz współautor nagrodzonej książki „Bezpieczeństwo współczesnej firmy”. Profil na LinkedIn: 18.5 tys. obserwujących, 4 miliony wyświetleń rocznie. Nagrody: czterokrotny laureat Medalu Europejskiego, Złotej Statuetki Polskiego Lidera Biznesu, tytułu „Międzynarodowej Kancelarii Prawniczej Roku w Polsce w zakresie planowania podatkowego”. Specjalizuje się w strategicznym doradztwie prawnym, planowaniu podatkowym i zarządzaniu kryzysowym dla biznesu.
