W jaki sposób zweryfikować, czy podatnik zagraniczny ma miejsce zarządu i kontroli na terytorium Polski?

Czy zagraniczna spółka działająca na terenie Polski może uniknąć krajowego opodatkowania, powołując się wyłącznie na brak siedziby? W praktyce kluczowe staje się ustalenie, gdzie faktycznie mieści się jej centrum zarządu i kontroli – a każdy dokument, pełnomocnictwo czy regularne posiedzenie zarządu może przesądzić o objęciu jej polskim CIT-em. Warto więc wiedzieć, jakie kroki podejmuje fiskus i jak przedsiębiorca może ochronić swoje interesy.

Ustalanie miejsca zarządu i kontroli

Procedura określania, czy podatnik zagraniczny ma miejsce zarządu i kontroli na terytorium Polski, na podstawie przepisów art. 3 i art. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, obejmuje następujące kroki:

Analiza statusu podatnika

• trzeba ustalić, czy podatnik jest podmiotem zagranicznym, tzn. nie ma siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 3 ust. 2).
• trzeba potwierdzić, że podatnik jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Ocena miejsca zarządu na terytorium Polski

• trzeba sprawdzić, czy bieżące sprawy podatnika są prowadzone w sposób zorganizowany i ciągły na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 3 ust. 1a).

W szczególności należy zweryfikować, czy występują następujące okoliczności:

• prowadzenie spraw na podstawie umowy, decyzji, orzeczenia sądu lub innego dokumentu regulującego założenie lub funkcjonowanie podatnika (art. 3 ust. 1a pkt 1).
• udzielone pełnomocnictwa umożliwiające zarządzanie lub kontrolę nad bieżącymi sprawami podatnika z terytorium Polski (art. 3 ust. 1a pkt 2).
• czy zachodzą powiązania w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 5, np. relacje między podmiotami, które wskazują na kontrolę lub wpływ na decyzje podatnika z terytorium Polski (art. 3 ust. 1a pkt 3).

Weryfikacja miejsca podejmowania kluczowych decyzji

• trzeba ocenić, czy kluczowe decyzje dotyczące zarządzania podatnikiem (np. strategiczne, operacyjne, finansowe) są podejmowane na terytorium Polski, co może wskazywać na miejsce zarządu.
• trzeba uwzględnić lokalizację osób fizycznych lub podmiotów odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji zarządczych (np. członków zarządu, pełnomocników).

Analiza ciągłości i zorganizowanego charakteru działań

• trzeba zweryfikować, czy działalność zarządcza na terytorium Polski ma charakter ciągły (np. regularne spotkania zarządu, stałe miejsce prowadzenia spraw) i zorganizowany (np. biuro, infrastruktura wspierająca zarządzanie).

Uwzględnienie powiązań z Polską

• trzeba zbadać, czy podatnik posiada powiązania z podmiotami mającymi siedzibę lub miejsce zamieszkania w Polsce, które mogą wskazywać na kontrolę lub zarządzanie z terytorium Polski (art. 3 ust. 1a pkt 3).
• trzeba przeanalizować, czy takie powiązania umożliwiają rzeczywisty wpływ na bieżące funkcjonowanie podatnika.

Określenie skutków podatkowych w wypadku jeśli podmiot zagraniczny ma miejsce zarządu i kontroli na terytorium Polski

Jeśli ustalono, że podatnik ma miejsce zarządu na terytorium Polski, należy uznać, że podlega on obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (zob. doradztwo podatkowe), bez względu na miejsce ich osiągania (art. 3 ust. 1).

Uwagi dodatkowe

Należy przeanalizować dokumenty, pełnomocnictwa oraz powiązania podatnika w sposób szczegółowy, aby ustalić rzeczywiste miejsce zarządu. Ciężar dowodu spoczywa na organie podatkowym, jeśli twierdzi, że podatnik ma miejsce zarządu w Polsce. Analiza powinna uwzględniać rzeczywisty charakter działalności, a nie tylko formalne zapisy w dokumentach. Wszystko powinno się zakończyć ustaleniem, czy zagraniczna spółka może zostać uznana przez organy podatkowe zagraniczną jednostkę kontrolowaną.

Podsumowanie

Weryfikacja miejsca zarządu i kontroli podmiotu zagranicznego to proces wymagający przeprowadzenia analizy formalnej i faktycznej – od umów i pełnomocnictw, przez regularność posiedzeń, aż po strukturę powiązań kapitałowych. Każdy błąd w interpretacji tych okoliczności może skutkować nieoczekiwanym opodatkowaniem całości dochodów w Polsce. Dlatego już na wczesnym etapie warto skonsultować się z doradcą podatkowym, radcą prawnym (zob. doradztwo prawne), wyspecjalizowaną kancelarią podatkową, która pomoże właściwie udokumentować i wykazać miejsce zarządu poza granicami Polski. Profesjonalne wsparcie prawne minimalizuje ryzyko sporów z fiskusem i zapewnia pewność prowadzenia działalności na gruncie międzynarodowych regulacji podatkowych.